Jednym z głównych celów wychowania fizycznego jest kształtowanie zdrowych, cieszących się dobrym samopoczuciem i sprawnością ludzi, którzy w przyszłości świadomie i chętnie będą chcieli korzystać z dobrodziejstw płynących z podejmowania całożyciowej aktywności fizycznej. Mając to na uwadze, programy nauczania wychowania fizycznego, a przede wszystkim lekcje wychowania fizycznego powinny kłaść nacisk na doskonalenie kompetencji ruchowej, którą odzwierciedla biegłość w wykonywaniu fundamentalnych dla aktywności fizycznej umiejętności ruchowych. 

Fundamentalne umiejętności ruchowe a aktywność fizyczna

Wyniki badań naukowych wyraźnie wskazują, iż dzieci, które opanowały fundamentalne umiejętności ruchowe częściej podejmują aktywność fizyczną w porównaniu z dziećmi, które tych umiejętności nie opanowały. Należy również pamiętać, że dzieci, które nie nauczyły się tych umiejętności w stopniu zbliżonym do swoich rówieśników, mogą być wykluczone z udziału w zabawie czy w spędzaniu czasu wolnego w tym gronie, natomiast w przyszłości, z powodu negatywnych doświadczeń, mogą niechętnie podejmować aktywność fizyczną wspierającą ich zdrowie. Wysoki poziom fundamentalnych umiejętności ruchowych pozytywnie wpływa na sprawność fizyczną, istotnie determinując styl życia i stopień zaangażowania w podejmowaniu aktywności fizycznej. Istnieją również przesłanki, aby zakładać, że wyższy stopień opanowania fundamentalnych umiejętności ruchowych sprzyja uzyskiwaniu lepszych wyników w szkole i pozytywnie koreluje z dobrostanem psychicznym uczniów.

Fundamentalne umiejętności ruchowe (sportowe)

Fundamentalne umiejętności ruchowe to niezbędne i podstawowe umiejętności, które warunkują uczestnictwo w aktywności fizycznej i sporcie oraz ułatwiają funkcjonowanie w codziennym życiu, np. umożliwiając bezpieczne zeskoczenie ze schodów. Do najpowszechniej wykorzystywanych umiejętności w czasie aktywności fizycznej i szerokiej gamy sportów należą bieg, skok, rzut, chwyt, kozłowanie i uderzenie (np. kopnięcie piłki). Doskonałą platformą do rozwijania fundamentalnych umiejętności ruchowych jest sport. To tam fundamentalne umiejętności ruchowe stają się umiejętnościami sportowymi, tworząc niezbędną podbudowę pod bardziej specyficzne i zaawansowane umiejętności wykorzystywane w danym sporcie. Gdy w czasie lekcji wychowania fizycznego dzieci nauczą się biegać, skakać, rzucać, chwytać, uderzać czy kozłować piłkę, to droga do aktywnego życia staje przed nimi otworem, a same lekcje stają się przyjemnością!

Nauczanie i uczenie się fundamentalnych umiejętności 
ruchowych

Błędnym przekonaniem jest założenie, iż uczenie się fundamentalnych umiejętności ruchowych przebiega samoistnie wraz z postępującym rozwojem motorycznym. W rzeczywistości nauczanie każdej umiejętności wymaga systematycznego stosowania odpowiednich metod i ćwiczeń. Na efektywność nauczania i uczenia się fundamentalnych umiejętności ruchowych w czasie lekcji wychowania fizycznego wpływ mają: czas przeznaczony na wykonanie danego ćwiczenia, dobór metod i narzędzi, udzielanie odpowiednich instrukcji i informacji zwrotnych, właściwe skierowanie koncentracji uwagi ćwiczącego, zapewnienie poczucia sprawczości i autonomii w czasie wykonywania ćwiczeń, zadbanie o właściwą organizację ćwiczeń, indywidualizacja procesu uczenia się, dostosowanie stopnia trudności do poziomu  umiejętności ucznia.

Należy unikać sytuacji, w których z uwagi na brak sprzętu czy dużą liczebność osób w grupie, uczniowie przez długi czas biernie oczekują na wykonanie zadania. Tak samo w logiczny sposób należy ograniczyć korzystanie z pełnych form sportów w swoistych dla nich warunkach, gdy uniemożliwia to bądź wyraźnie ogranicza wielokrotne powtarzanie umiejętności, którą chcemy doskonalić. Nauczanie nowej umiejętności najlepiej rozpocząć w mniejszych zespołach, parach, a nawet indywidualnie. Modyfikacje ćwiczeń powinny uwzględniać stopień opanowania danej umiejętności przez ucznia. Mogą one polegać na stosowaniu różnych pozycji wyjściowych i końcowych, wykorzystywaniu kombinacji ćwiczeń wykonywanych symetrycznie i asymetrycznie czy po prostu stymulować ucznia do samodzielnego rozwiązywania zadania ruchowego. Modyfikacji można dokonywać również poprzez zmianę warunków wykonania ćwiczeń, wykorzystując nietypowe przybory, przyrządy czy podłoża, ograniczając kontrolę wzrokową, czas, przestrzeń (wielkość boiska) czy włączać w zadanie drugiego ucznia.

Ocena fundamentalnych umiejętności ruchowych

Niebagatelną rolę w procesie nauczania i uczenia się fundamentalnych umiejętności  ruchowych odgrywają testy i narzędzia do oceny tych umiejętności. Wczesna i trafna identyfikacja deficytów może zmniejszyć ryzyko dalszych opóźnień w zakresie rozwijania danej umiejętności, tym samym usprawnić proces nauczania i uczenia się. W doborze testu należy uwzględnić jego adekwatność do potrzeb określonych w programie wychowania fizycznego, docelową grupę wiekową uczniów i ograniczenia wynikające z warunków szkolnych. Do najbardziej popularnych testów opartych na umiejętnościach sportowych należą: Test of Gross Motor Development (TGMD-1, 2, 3), Motor Skill Checklist, Get Skilled Get Active, Basic Motor Competence (MOBAK), Canadian Agility and Movement Skill Assessment (CAMSA) i Dragon Challenge (DC) i polski Test Fundamentalnych Umiejętności Ruchowych w Sporcie (FUS).